Przewlekła biegunka – kiedy konieczna jest konsultacja z lekarzem?
Dr n.med. Agnieszka Krzywicka, specjalista gastroenterolog
Biegunką przewlekłą określa się oddawanie stolca o luźnej konsystencji, trzy lub więcej razy na dobę, które utrzymuje się powyżej 4 tygodni.
Biegunka przewlekła może prowadzić do poważnych zaburzeń stanu odżywienia.
Do przewlekłej biegunki z wyniszczeniem prowadzą:
- choroby trzustki (przewlekłe zapalenie, mukowiscydoza, rak),
- celiakia
- choroby zapalne jelit – swoiste (przewlekłe zakażenia pasożytnicze) oraz nieswoiste choroby zapalne jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego),
- stany po resekcji jelit,
- miażdżyca.
Biegunkę, która nie prowadzi do niedoborów powodują:
- nadczynność tarczycy,
- zespół jelita nadwrażliwego.
W przypadku utrzymującej się biegunki, niezależnie od czasu jej trwania, w razie występowania objawów alarmowych (ubytek masy ciała, anemia, krew w stolcu, objawy nocne, stany gorączkowe), które mogą wskazywać na chorobę organiczną należy przeprowadzić badania diagnostyczne. Są to badania laboratoryjne krwi (morfologia, parametry zapalne, elektrolity, glukoza, hormony tarczycy, diagnostyka serologiczną celiakii) oraz badanie stolca z oceną stopnia strawienia, badanie w kierunku obecności pasożytów oraz ilościowe oznaczenie stężenia kalprotektyny. Zazwyczaj konieczne są także badania obrazowe oraz badania endoskopowe.
Przyczyną przewlekłej biegunki mogą być zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego, zwane zespołem jelita nadwrażliwego. W tym wypadku rozpoznanie stawia się przede wszystkim na podstawie wywiadu. Przy spełnieniu szczegółowych kryteriów rozpoznania, braku objawów alarmowych oraz po uzyskaniu prawidłowych wyników podstawowych badań diagnostycznych (z uwzględnieniem badań serologicznych w kierunku celiakii oraz prawidłowego stężenia kalprotektyny w kale) można odstąpić od wykonywania badań inwazyjnych.
Leczenie przewlekłej biegunki jest zależne od przyczyny. W przypadku zespołu jelita nadwrażliwego z biegunką można stosować dostępne bez recepty preparaty: loperamid, leki rozkurczowe, trimebutyna, preparaty zawierające olejek z mięty pieprzowej i probiotyki.
