Jak odróżnić infekcję wirusową od bakteryjnej?
Dr n. med. Katarzyna Górowska-Kowolik
Choroby infekcyjne są jedną z najczęstszych przyczyn konsultacji lekarskiej. Kluczowym dla właściwego wyboru postępowania jest zróżnicowanie etiologii zakażenia. Główną przyczyną większości infekcji dróg oddechowych są wirusy. Choroby bakteryjne charakteryzuje cięższy przebieg i zwiększone ryzyko poważnych powikłań.
Zakażenia wirusowe to dominująca grupa zakażeń zarówno w przypadku infekcji dróg oddechowych, jak i biegunek infekcyjnych. Odpowiadają one za większość przypadków nieżytu nosa, zapalenia gardła, krtani, tchawicy i oskrzeli. Mogą one także być odpowiedzialne za objawy ostrego zapalenia ucha czy zatok. Kaszel, szczególnie suchy, kichanie, katar, ból gardła, zwłaszcza jeśli występują łącznie i nie towarzyszy im gorączka, są zwykle wynikiem przeziębienia i rzadko mają podłoże bakteryjne. Odmienna sytuacja dotyczy pojawienia się objawów w sposób izolowany, ich przedłużania się lub współwystępowania stanów gorączkowych. Sama wysokość gorączki nie stanowi jednak kryterium pozwalającego na zróżnicowanie pochodzenia infekcji. Zakażenia wirusowe mogą przebiegać z bardzo wysoką temperaturą ciała, natomiast gorączki nawet nieznacznie przekraczające 38ºC nie są dowodem jednoznacznie wykluczającym infekcję bakteryjną. Do symptomów przemawiających za infekcją bakteryjną wymagających szczególnej ostrożności należą m.in. pojawienie się nieblednącej wysypki, zły stan ogólny oraz towarzyszące gorączce wymioty. W ocenie etiologii infekcji ważna są także sezonowość zakażeń, potencjalne miejsce jego nabycia i aktualna sytuacja epidemiologiczna na danym terenie. W przypadkach wątpliwych pomocne może być wykonanie badań dodatkowych, w tym morfologii i parametrów zapalnych. Wzrost leukocytozy z przewagą segmentów i podwyższona wartość parametrów zapalenia mogą sugerować etiologię bakteryjną. O zleceniu badań i ich właściwej interpretacji decyduje lekarz.
Bibliografia
- Hryniewicz W., Albrecht P., Radzikowski A. i in.: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego. „Narodowy Program Ochrony Antybiotyków na lata 2011–2015” 2018.
