Antybiotyk – na co działa, a na co nie działa?

Dr n. med. Katarzyna Górowska-Kowolik

Zastosowanie antybiotyków w medycynie zmieniło historię leczenia zakażeń. Ich użycie właściwe jest jednak jedynie w przypadku chorób o podłożu bakteryjnym. Bezzasadne stosowanie antybiotyków nie przyczynia się do wyleczenia i może być obarczone wystąpieniem negatywnych skutków zdrowotnych.

Jednym z najczęstszych powodów rozpoczęcia antybiotykoterapii jest leczenie infekcji dróg oddechowych. Nie powinny być one jednak traktowane jako leki objawowe w leczeniu kaszlu, bólu gardła czy gorączki, a stosowane jedynie w uzasadnionych przypadkach. Korzystny efekt zastosowania antybiotyku uzyskamy jedynie w sytuacji podejrzenia zakażenia o etiologii bakteryjnej. Rodzaj zastosowanego leku powinien być zależny od rozpoznania konkretnej jednostki chorobowej, tak by zwiększyć szansę uzyskania właściwego efektu terapeutycznego. Stąd zastosowanie konkretnej substancji musi być poprzedzone konsultacją lekarską. Leczenie antybiotykiem nie będzie skuteczne w infekcji przeziębieniowej, grypowej czy grypopodobnej ze względu na wirusową etiologię tych schorzeń. Właściwe różnicowanie przyczyny zakażenia decyduje o celowości zastosowania antybiotyków, wpływa na ograniczenie ich nadużywania oraz zmniejsza szerzenie się lekooporności. Stosowanie antybiotykoterapii w leczeniu infekcji wirusowej nie tylko nie wpływa na wyleczenie, ale może skutkować wystąpieniem objawów niepożądanych.

Bibliografia

1. 1. Hryniewicz W., Albrecht P., Radzikowski A. i in.: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego. „Narodowy Program Ochrony Antybiotyków na lata 2011–2015” 2018.
   2. Łoś-Rycharska E., Czerwionka-Szaflarska M. i in.: Antybiotykoterapia w Polsce – zwyczaje preskrypcyjne a rekomendacje. „Pediatria Polska” 2016, nr 91(1), s. 1-6.